رادیولوژی دهان، فک و صورت چیست و چند نوع دارد؟

امروزه بسیاری از دندانپزشکان، برای مشاهده، معاینه بالینی و تشخیص و بررسی دقیق تر بسیاری از نواحی دهان و دندان مثل ریشه ها، سینوس ها، غدد بزاقی و تشخیص انواع بیماری هایی نظیر کیست ها، ضایعه ها، تومورها، آنومالی ها و … که با چشم قابل رویت نیستند، از رادیولوژی استفاده می کنند. رادیولوژی با ارائه تصاویری شفاف و واضح از این نواحی، باعث کاهش خطا در تشخیص و درمان، و در عین حال افزایش ضریب اطمینان در ازای یک کار با کیفیت می شود. مرکز رادیولوژی و سونوگرافی دکتر آزاده مکری خدماتی چون انواع رادیولوژی های دهان، فک و صورت نظیر عکس دندان، سی تی اسکن های دندانپزشکی، رادیوگرافی داخل دهان و … را ارائه می دهد.  در این مقاله، به بررسی رادیولوژی دهان، فک و صورت و انواع آن خواهیم پرداخت.

رادیولوژی فک و صورت چیست؟

رادیولوژی فک و صورت یکی از شاخه های تخصصی دندانپزشکی است که شامل تکنیک‌های تصویربرداری تشخیصی، ارائه تصاویر رادیوگرافی دهان جهت بررسی دهان و دندان، تشخیص ضایعه ها، انواع بیماری های مربوط به فک و صورت، ساختارهای مفصل گیجگاهی، فکی و … کاربرد دارد.

به چه دلایلی انجام رادیولوژی فک و صورت اهمیت دارد؟

تصاویر رادیوگرافی ایجاد شده توسط رادیولوژی، ساختارهای آناتومیکی دندانپزشکی و حساس غیر قابل مشاهده در داخل دهان را نشان می دهد که همین امر باعث شده است تا رادیولوژی فک و صورت را به یکی از شاخه های مهم دندانپزشکی تبدیل کند.

رادیولوژی های دهان، فک و صورت چند نوع هستند؟

رادیولوژی دهان، فک و صورت معمولی یا دوبعدی به سه دسته تقسیم می شوند که عبارتند از :

• رادیولوژی فک و دهان 

  تصاویر رادیولوژی که شامل اورتوپانتوموگرافی است که همه آن را با OPG  یا Orthopantomogram می شناسند. لاترال سفالومتری، انتریور سفالومتری، پوستریور نیز جزو این دسته به حساب می آیند.

• رادیولوژی دندان 

  تصاویری از یک یا چند دندان ارائه می کند. تصویر یک دندان به پری اپیکال و تصویر چند دندان به بایت وینگ معروف است. از دیگر تصویربرداری های رادیولوژی فک و دهان، اکلوزال می باشد که از ریشه یا تاج دندان و یا تمامی قسمت های دندان، تصاویری را به رادیولوژیست می دهد.

• تصاویر اختصاصی رادیولوژی فک و دهان 

  تصاویر اختصاصی از نواحی مورد نظر، نظیر سینوس ها یا وارتز، غدد داخل دهان و … را به رادیولوژیست می دهد.

رادیولوژی دهان، فک و صورت، به صورت سه بعدی : از دستگاه های فوق مدرن دندانپزشکی برای انواع تصویربرداری ها استفاده می شود که می تواند تصاویر سه بعدی اختصاصی از فک و صورت دهد که به CBCT (Cone-Beam Computed Tomograph) معروف است. در این نوع تصویربرداری، جراحان فک و صورت، متخصصین گوش، حلق و بینی، متخصصین پروتزهای دندانی  و … می توانند با تشخیص دقیق مشکل نواحی حساس، آن نقاط را درمان کنند.

نقش درمان رادیولوژی فک و صورت به چه صورت است؟

دندانپزشکان با استفاده از رادیولوژی فک و صورت که  از روش ها و تکنیک های خاص تصویربرداری استفاده می کند، می توانند مشکلات و بیماری هایی نظیر ضایعات التهابی، تومورهای دهانی، عفونت و … را به طور دقیق تشخیص داده و آن ها را درمان کنند.

دلایلی که افراد نیاز به رادیولوژی فک و صورت هستند؟

• فک و صورت به دلیل اختلالات و ناهنجاری هایی مانند TMJ (Temporomandibular Joint & Muscle Disorders) دچار مشکل می شود.
• برای کشیدن دندان ها و انواع جراحی های فک و دهان که نیاز به بیهوشی دارند، برنامه ریزی شود.
• برای بررسی انواع کیست ها و اختلالات رشد ناحیه فک و صورت، این رادیولوژی توسط پزشک تجویز می شود.
• ضایعات آندودنتیک مورد بررسی قرار گیرد.
• برای تشخیص و درمان سرطان دهان مورد استفاده قرار می گیرد.
• برای درمان ارتودنسی از طرف پزشک این رادیولوژی مورد استفاده قرار می گیرد.
• این رادیولوژی برای ارزیابی اثرات بیسفسفونات ها،کلسیفیکاسیون بافت نرم در سر و گردن مورد استفاده قرار می گیرد.

احتمال سرطانزایی در رادیولوژی فک و صورت چقدر است ؟

در مقایسه با عوامل محیطی سرطان زا، احتمال سرطان در اثر تابش در این نوع تصویربرداری به دلیل استفاده از پوشش های سربی در داخل دهان، بسیار کم و ناچیز است.  این پوشش های سربی برای محافظت از بافت های حساس به اشعه در داخل دهان قرار می گیرند.

نحوه آماده شدن برای رادیولوژی فک و صورت به چه صورتی است؟

• خانم ها در صورت باردار بودن، باید از قبل به تکنسین اطلاع دهند.
• برای انجام رادیولوژی فک و صورت، هنگام ورود به اتاق، گوشی همراه باید خاموش شود.
• کسانی که دارای دندان های متحرک و یا مصنوعی بوده، باید آن ها را از دهان خارج کنند.
• برای این رادیولوژی ها، گرنبند، گوشواره، دستبند، عینک، کلپس و یا هر چیز اضافی دیگر باید باید درآورد شوند.

نتیجه گیری

در خاتمه باید گفت که رادیولوژی برای به حداقل رساندن خطا در تشخیص انواع بیماری های داخل دهان و همچنین مشکلات فک و صورت، به کار برده می شود. به همین دلیل باید در مراکز معتبر تصویر برداری انجام شود. مرکز سونوگرافی و رادیولوژی دکتر آزاده مکری، یکی از مجهزترین مراکزی است که می توان به آن مراجعه کرد.