همه چیز درباره سونوگرافی NT

زمان انجام سونوگرافی NT بین هفته‌ی یازدهم تا چهاردهم بارداری می‌باشد که در این هنگام جنین بین 45 تا 84 میلی‌متر است. پشت گردن تمام جنین‌ها مایع وجود دارد ولی مقدار این مایع در آنهایی که مبتلا به سندرم داون هستند، بیشتر است. مهمترین وظیفه‌ی سونوگرافی NT بررسی ابتلای جنین به سندرم داون یا مشکلات قلبی مادرزادی است.

محتوا نمایش

علل انجام سونوگرافی NT

انجام سونوگرافی NT به تمام زنان باردار توصیه می‌شود زیرا به پزشک کمک می‌کند که تشخیص دهد جنین به سندرم داون مبتلاست یا خیر. چنانچه نتیجه‌ی سونوگرافی 1 در 1000 باشد معنایش این است که از هر 1000 جنین، یکی از آنها احتمال دارد سندرم داون داشته باشد ولی در صورتی که این نتیجه به صورت 1 در 150 باشد، خطرناک است.

آمنیوسنتز

بعضی از آزمون‌های تشخیص مثل CVS و آمنیوسنتز هم برای تشخیص سندرم داون در جنین به کار می‌روند ولی این تستها خطر سقط جنین را به دنبال دارند و به همین خاطر متخصص زنان معمولاً ابتدا تست غربالگری را توصیه می‌کند و در صورتی که تشخیص موفق نبود به روشهای دیگر مثل آمنیوسنتز و … روی می‌آورند. مادر می‌تواند در ماه اول بارداری آزمایش نمونه‌ برداری از پرزهای جفتی یا در هفته‌ی پانزدهم بارداری، آزمایش آمنیوسنتز را انجام دهد. تیم پزشکی اطلاعات کافی راجع به آزمایشات را در اختیار مادر می‌گذارند و مشکلات بعدی که برای نوزاد ایجاد می‌شود را برای او توضیح می‌دهند.

روش انجام سونوگرافی NT

سونوگرافی NT را بین هفته‌های 11 تا 14 انجام می‌دهند زیرا پیش از این زمان جنین کوچک است و بعد از هفته‌ی چهاردهم هم مایع اضافی گردن با رشد سیستم لنفاوی جنین مورد جذب قرار می‌گیرد و اسکن از دقت کافی برخوردار نخواهد بود. این اسکن با تجهیزات معمولی سونوگرافی و از روی شکم انجام می‌گیرد. تکنسین اول روی شکم ژل مخصوص قرار می‌دهد و سپس با پروب روی شکم حرکت می‌کند و تصویر مورد نیاز را در مانیتور مشاهده می‌کند. در این سونوگرافی اول اندازه‌ی سر تا انتهای ستون فقرات و بعد مقدار مایع پشت گردن جنین مورد اندازه‌گیری قرار می‌گیرد. پوست در هنگام اسکن به صورت خط سفید و مایع زیر پوست سیاه دیده می‌شود.

آمادگی قبل از سونوگرافی nt

NT نرمال

اگر NT کمتر از 5/3 میلی‌متر در جنین 45 در 84 میلی‌متر باشد، استاندارد است و جنین در معرض خطر کمتری قرار دارد. NT با رشد جنین افزایش می‌یابد. اگر NT جنین 6 باشد در معرض خطر سندرم داون و سایر ناهنجاریهای کروموزومی قرار دارد. از هر 10 جنین، 9 تایشان NT بین 5/2 تا 5/3 دارند که مناسب است.

محاسبه‌ی خطر ابتلا به سندرم داون

هر زن بارداری احتمال دارد در نهایت نوزادی که به دنیا می‌آورد مبتلا به سندرم داون باشد. این احتمال با افزایش سن بالا می‌رود. برای محاسبه‌ی خطر کلی سونوگرافیست، اسکن NT را انجام می‌دهد ولی برای اطمینان بیشتر آزمایش خون هم برای سنجیدن بتا HCG توصیه می‌شود، چنانچه میزان این عنصر زیادتر از حد نرمال باشد خطر جنین با سندرم داون مادر را تهدید می‌کند.

مادران در معرض خطر

تعداد زیادی از زنانی که در معرض خطر جنین با سندرم داون هستند در پایان پس از ماهها اضطراب نوزادی سالم به دنیا می‌آورند. به همین دلیل به مادرانی که برچسب پر خطر می‌خورند توصیه می‌شود از متخصص زنان تقاضا کنند آنها را به تیم پزشکی مربوطه معرفی کند تا با بررسی‌های بیشتر کمکشان کنند. تنها راه قطعی اطمینان از ناهنجاری کروموزومی انجام تست آمنیوسنتز است که خطر سقط دارد ولی در عین حال این مزیت را دارد که در اوایل بارداری صورت می‌گیرد و مادر به راحتی می‌تواند برای گامهای بعدی تصمیم‌گیری کند.

کاربردهای سونوگرافی NT

تشخیص ناهنجاریهای ژنتیکی، مادر زادی
تعیین سن دقیق جنین
تعیین زمان دقیق زایمان طبیعی
وجود یا عدم وجود استخوان بینی (در ناهنجاری‌های مادر زادی مانند سندرم داون، تیغه‌ی استخوان بینی تشکیل نمی‌شود.)

کاربرد های دیگر:

استخوان بینی جنین

باتوجه به آمار حاصل از بررسی‌های سونوگرافی NT، محققان به این نتیجه رسیده‌اند که حدوداً در 60 الی 70 درصد موارد سندرم داون استخوان بینی تشکیل نمی‌شود به همین دلیل عدم مشاهده‌ی استخوان بینی در سونوگرافی NT یک نشانه‌ی مهم است و باید بررسی کروموزومی روی جنین انجام شود.

نارسایی دریچه تریکاسپید

یکی از مطالعاتی که در سونوگرافی NT انجام می‌شود، بررسی دریچه تریکاسپید که از دریچه‌های قلبی است و بین دهلیز راست و بطن راست واقع شده است. تحقیقاتی که در این زمینه انجام گرفته است نشاندهنده‌ی این موضوع می‌باشد که امکان نارسایی دریچه تریکاسپید در جنین‌های مبتلا به سندروم داون در سه ماهه اول بارداری بیشتر از جنین‌های نرمال است. به همین دلیل در سونوگرافی NT این دریچه را بررسی می‌کنند تا اگر شاهد نارسایی در آن بودند حتماً امکان سندرم داون را جدی تلقی کنند.

جریان آنورمال داکتوس ونوسوس

نام علمی مجرای وریدی داکتوس ونوسوس است. این مجرا یک مسیر برای انتقال خون اکسیژن‌دار از ورید نافی می‌باشد. جریان غیر طبیعی داکتوس ونوسوس معمولاً با نقایص کروموزومی و ناهنجاری‌های قلبی همراه است که تمام این موارد در سونوگرافی NT مورد بررسی قرار می‌گیرند و اگر مورد مشکوکی مشاهده شد تحقیقات گسترده‌تر انجام می‌شود.

سایر ناهنجاریهای قابل شناسایی با سونوگرافی NT

مادر احتمال دارد در معرض سندرم پاتو یا سندرم ادواردز نیز قرار داشته باشد. احتمال ابتلا به این سندرم‌ها از سندرم داون نادرتر است ولی موجب سقط جنین می‌شوند. با سونوگرافی NT می‌توان ناهنجاریهای سندرم پاتو یا ادوارز را نیز مشاهده کرد.

سونوگرافی واژینال به جای سونوگرافی NT

سونوگرافی NT درد ندارد ولی گاهی سونوگرافیست برای نمایش بهتر مجبور می‌شود، دستگاه را فشار دهد و در این حالت باعث ایجاد درد در مادر می‌شود. بعضی مواقع سونوگرافی از راه شکم سخت است و ناچاراً سونوگرافی واژینال تجویز می‌گردد. این حالت مربوط به زمانی است که رحم به پشت چسبیده باشد یا مادر مشکل اضافه وزن داشته باشد. سونوگرافی واژینال برای مادر و جنین مناسبتر است و هیچ مشکلی به وجود نمی‌آورد. جهت تعیین زمان دقیق بارداری، سونوگرافیست اندازه‌ی جنین را از طریق اندازه‌گیری از نوک سر تا انتهای ستون فقرات انجام می‌دهد. در این سونوگرافی سر، ستون فقرات، اندامی مثل دست و پای جنین روی صفحه‌ی نمایش قابل مشاهده هستند ولی جزئیات بیشتر بعد از هفته‌ی هجدهم تا بیستم دیده می‌شوند.

دقت سونوگرافی NT

تشخیص سونوگرافی NT در 77% موارد درست است ولی گاهی این سونوگرافی احتمال سندرم داون را زیاد نشان می‌دهد در حالی که احتمال آن خیلی کم است. اگر سونوگرافی NT همزمان با آزمایش خون انجام شود، دقت به 90% می‌رسد. سونوگرافی سلامت سه ماهه‌ی اول که سونوگرافی NT و NB نامیده می‌شود نقش بسزائی در تشخیص ناهنجاری‌های جنین و اختلالات کروموزومی ایفا می‌کند. سونوگرافی NT را 95 درصد مواقع از روی شکم و در 5% مواقع به صورت واژینال انجام می‌شود که نتیجه‌ی هر دو یکسان است.

دلایل ارزیابی NT در هفته‌ی چهاردهم بارداری

به سه دلیل مهم برای ارزیابی NT، هفته‌ی چهاردهم بارداری را به عنوان حداکثر سن بارداری انتخاب کرده‌اند:

اگر جنین مبتلا به سندرم داون باشد، امکان تسریع ختم بارداری با عوارض کم را به مادر می‌دهد.
تجمع غیر طبیعی مایع پشت گردن در جنین‌های مبتلا به اختلالات کروموزومی پس از هفته‌ی چهاردهم بارداری کم می‌شود.
در این بازه‌ی زمانی احتمال موفقیت در اندازه‌گیری NT 100-98 درصد می‌باشد ولی پس از هفته‌ی چهاردهم به علت قرارگیری جنین به صورت عمودی این اندازه‌ گیری سخت می‌شود.

معیار تعیین سن بارداری در سونوگرافی NT و NB

در این سونوگرافی طول سری – دمی که آنرا CRL می‌نامند، معیار تعیین سن جنین می‌باشد که باید برای اندازه‌گیری NT بین 45 تا 84 باشد.

روش استاندارد اندازه‌ گیری NT

برای ارزیابی ضخامت NT الزامی است دستگاه سونوگرافی ویژگی قدرت جداسازی بالایی داشته باشد تا پزشک بتواند با دقت یک دهم میلی‌متری NT را بسنجد.

وضعیت جنین در سونوگرافی NT

در تصویر حاصل از سونوگرافی NT، باید تنها سر و بخش فوقانی قفسه‌ سینه مشاهده شود. تصویر را تا جایی که ممکن است بزرگ می‌کنند و جنین را در حالت خوابیده که ساژیتال نامیده می‌شود، قرار می‌دهند. اگر سر جنین به سمت جلو یا عقب خم شود، از دقت این اندازه‌گیری کاسته می‌شود. در این زمان از بارداری پوست جنین و پرده‌ی آمنیون به صورت پوسته‌های ظریفی هستند و پزشک باید خیلی دقت کند تا این دو را از هم تمیز بدهد. برای دستیابی به این هدف صبر می‌کند تا جنین خود به خود حرکت کند یا ضرباتی آرام و سریع به شکم مادر می‌زند. بعضی مواقع از مادر تقاضا می‌کند که سرفه کند. بنابراین گاهی مدت زمان سونوگرافی طولانی می‌شود زیرا پزشک باید منتظر بماند که جنین در وضعیت مناسب قرار بگیرد.

تعداد دفعات اندازه‌گیری در سونوگرافی NT

بیشترین ضخامت میان پوست و مهره‌های گردنی به عنوان NT را چند بار مورد اندازه‌گیری قرار می‌دهند و در نهایت بیشترین اندازه از بهترین تصویر را ثبت می‌کنند. در موارد اندکی بند ناف دور گردن جنین پیچیده شده و سبب افزایش کاذب NT می‌گردد. در این مواقع NT بالا و پایین بند ناف را اندازه می‌گیرند و در پایان از این دو عدد میانگین می‌گیرند.

لیست میزان نرمال NT در سونوگرافی

اندازه‌ی نرمال NT در جنین را با توجه به سن حاملگی و CRL می‌سنجند و مسلماً تنها اندازه‌ای که با شرایط مناسب به دست آمده باشد، قابل اعتماد است.

لیست زیر نشاندهنده‌ی میزان نرمال NT را در CRLهای گوناگون است:

در جنین 40 میلی‌متری که 10 هفته و 6 روز دارد، هنگامی عدد NT نرمال نیست که 1/2 میلی‌متر یا بیشتر باشد.
در جنین 45 میلی‌متری که 11 هفته و 2 روز دارد، هنگامی عدد NT نرمال نیست که 2/2 میلی‌متر یا بیشتر باشد.
در جنین 50 میلی‌متری که 11 هفته و 5 روز دارد، هنگامی عدد NT نرمال نیست که 3/2 میلی‌متر یا بیشتر باشد.
در جنین 55 میلی‌متری که 12 هفته و 1 روز دارد، هنگامی عدد NT نرمال نیست که 4/2 میلی‌متر یا بیشتر باشد.
در جنین 60 میلی‌متری که 12 هفته و 3 روز دارد، هنگامی عدد NT نرمال نیست که 5/2 میلی‌متر یا بیشتر باشد.
در جنین 65 میلی‌متری که 12 هفته و 6 روز دارد، هنگامی عدد NT نرمال نیست که 6/2 میلی‌متر یا بیشتر باشد.
در جنین 70 میلی‌متری که 13 هفته و 1 روز دارد، هنگامی عدد NT نرمال نیست که 7/2 میلی‌متر یا بیشتر باشد.
در جنین 75 میلی‌متری که 13 هفته و 4 روز دارد، هنگامی عدد NT نرمال نیست که 8/2 میلی‌متر یا بیشتر باشد.
در جنین 80 میلی‌متری که 14 هفته دارد، هنگامی عدد NT نرمال نیست که 9/2 میلی‌متر یا بیشتر باشد.

سنجش NB در جنین

NB مخفف کلمه‌ی Nasal Bone است و هدف از به کار بردن آن در سونوگرافی اشاره به استخوان بینی جنین است که نقش تعیین کننده‌ای در تشخیص وجود یا عدم وجود اختلالات مادر زادی در جنین ایفا می‌کند. به عبارت دیگر مشاهده‌ی استخوان بینی جنین یکی از مهمترین موارد در سونوگرافی NT می‌باشد که شرایط ایده‌آل هنگامی است که استخوان بینی در اندازه‌گیری دیده شود. برای تشخیص بینی باید به این علامات دقت کرد: در تصویری که از بینی روی صفحه‌ی نمایش نقش می‌بندد، سه خط به صورت مشخص مشاهده می‌شوند. خط فوقانی نشانگر پوست می‌باشد، خط تحتانی که ضخامت بیشتری نسبت به خط پوست دارد، استخوان بینی است و خط سوم که حدوداً در امتداد پوست و مقداری بالاتر واقع شده است، نوک بینی را نشان می‌دهد.

تعیین جنسیت در سونوگرافی NT

با توجه به توضیحاتی که در مقاله‌ی بالا آمد، سونوگرافی NT و کاربردهای آن به طور کامل معرفی شد. بنابراین این موضوع مشخص است که برای تعیین جنسیت از سونوگرافی NT استفاده نمی‌کنند. شاید برای افراد سؤال پیش بیاید که چرا نباید این سونوگرافی جهت تعیین جنسیت به کار برد. در جواب باید این نکته را ذکر کنیم که زمان انجام این سونوگرافی، جنین کوچک است و امکان خطا در تشخیص وجود دارد، هرچند جنسیت جنین از همان ابتدا که لقاح صورت می‌گیرد تعیین شده است ولی برای تعیین جنسیت جنین به صورت دقیق از روشهای دیگر کمک می‌گیرند.

بهترین مرکز سونوگرافیNT در شهرک غرب

مرکز سونوگرافی و رادیولوژی دکتر آزاده مکری، یکی از خوشنام ترین ومعروف ترین مراکز سونوگرافی در تهران می باشد که در شهرک غرب واقع شده است، تمامی خدمات ارائه شده در این مرکز، توسط کادری مجرب و متخصص و تحت نظر دکتر آزاده مکری می باشد. دکتر آزاده مکری دارای سابقه ای درخشان بیشتر از 10 سال است که تمرکز کاملا تخصصی در ارائه انواع خدمات سونوگرافی چون انواع سونوگرافی های مربوط به جنین و کلیه سونوگرافی مربوط به بانوان دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره یک مرکز سونوگرافی خوب در تهران می توانید بر روی لینک مربوطه کلیک نمایید.